TRASLATE THIS PAGE
Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2012
ΜΟΝΙΜΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
4:17 π.μ. | 
Αναρτήθηκε από
Unknown |
Αίθουσα Απολιθωμένου Δάσους
Η πρώτη εκθεσιακή ενότητα της αίθουσας «Απολιθωμένο Δάσος» παρουσιάζει την εξέλιξη των φυτών στη γη, από τους πρώτους μονοκύτταρους οργανισμούς που εμφανίστηκαν στον πλανήτη πριν από 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια μέχρι την εμφάνιση των ανεπτυγμένων φυτών και τη δημιουργία του Απολιθωμένου Δάσους.
Η δεύτερη ενότητα παρουσιάζει τη χλωρίδα του Απολιθωμένου Δάσους με περισσότερους από σαράντα αντιπροσώπους διαφορετικών φυτών που έχουν αποκαλυφθεί και προσδιοριστεί στην ευρύτερη περιοχή του Απολιθωμένου Δάσους.
Στα εκθέματα περιλαμβάνονται απολιθωμένοι κορμοί, κλαδίσκοι, εντυπωσιακά απολιθωμένα φύλλα και αποτυπώματα φύλλων, καρποί και ρίζες των δένδρων και παρουσιάζονται με γραφήματα μεγάλων διαστάσεων τα είδη των φυτών που αντιπροσωπεύουν.
Φοινικοειδή, δένδρα της κανέλλας, δαφνίδες, τίλιο, οξιά, βαλανιδιά, καρυδιά, σκλήθρο, πλάτανος, γαύρος, πευκίδες και πρωτοπευκίδες, ίταμος ή τάξος, κυπαρισσίδες, κουνιχάμια και εντυπωσιακές σεκόιες είναι μερικά από τα είδη που παρουσιάζονται στην έκθεση.
Παράλληλα μέσω γιγαντοοθόνης ο επισκέπτης μεταφέρεται στους φυσικούς χώρους του απολιθωμένου δάσους και παρακολουθεί στιγμιότυπα των ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Στα εκθέματα περιλαμβάνονται απολιθωμένοι κορμοί, κλαδίσκοι, εντυπωσιακά απολιθωμένα φύλλα και αποτυπώματα φύλλων, καρποί και ρίζες των δένδρων και παρουσιάζονται με γραφήματα μεγάλων διαστάσεων τα είδη των φυτών που αντιπροσωπεύουν.
Φοινικοειδή, δένδρα της κανέλλας, δαφνίδες, τίλιο, οξιά, βαλανιδιά, καρυδιά, σκλήθρο, πλάτανος, γαύρος, πευκίδες και πρωτοπευκίδες, ίταμος ή τάξος, κυπαρισσίδες, κουνιχάμια και εντυπωσιακές σεκόιες είναι μερικά από τα είδη που παρουσιάζονται στην έκθεση.
Παράλληλα μέσω γιγαντοοθόνης ο επισκέπτης μεταφέρεται στους φυσικούς χώρους του απολιθωμένου δάσους και παρακολουθεί στιγμιότυπα των ερευνητικών δραστηριοτήτων.
Η τρίτη εκθεσιακή ενότητα είναι αφιερωμένη στο υποθαλάσσιο τμήμα του απολιθωμένου δάσους. Εντυπωσιακοί απολιθωμένοι κορμοί που ανελκύθηκαν από την θαλάσσια περιοχή της δυτικής Λέσβου παρουσιάζονται μετά από τις εργασίες συντήρησης και αισθητικής αποκατάσταση τους.
Η τέταρτη ενότητα περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά φυτικά απολιθώματα του Ελληνικού χώρου από σημαντικές απολιθωματοφόρες θέσεις (Έβρο, Λήμνο, Κύμη και Αλιβέρι Εύβοιας, Βεγόρα, Ελασσόνα, Σαντορίνη, Χαλκιδική).
Στην πέμπτη εκθεσιακή ενότητα παρουσιάζονται τα πρώτα τεκμήρια για τα ζώα του Απολιθωμένου Δάσους. Εκτίθεται η απολιθωμένη γνάθος του Prodinotherium bavaricum προγονική μορφή προβοσκιδωτού ζώου που βρέθηκε στην περιοχή Γαβαθά, Άντισσας, ηλικίας 20 εκατομμυρίων ετών. Αποτελεί ένα από τα παλαιότερα απολιθώματα σπονδυλοζώων στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σπάνιο στην Ευρώπη, που πιστοποιεί για πρώτη φορά την παρουσία του είδους στον ευρωπαϊκό χώρο ταυτόχρονα με την εμφάνιση του στην Αφρική.
Σε ειδική προθήκη παρουσιάζεται έκθεμα που προσφέρθηκε στο Μουσείο από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο τον Α’ τον Ιούνιο του 2001. Πρόκειται για κλαδίσκους και φύλλα φυτών και έχουν διατηρηθεί χάρη στο φαινόμενο της περιασβέστωσης, τα οποία προέρχονται από την περιοχή Αγίας Παρασκευής Χαλκιδικής,.
Η έκθεση ολοκληρώνεται με αναφορά στο Θεόφραστο, φιλόσοφο και μαθητή του Αριστοτέλη που γεννήθηκε στη Λέσβο και θεωρείται ο πατέρας της Ορυκτολογίας, της Βοτανικής και της Οικολογίας. Στα έργα του «περί λίθων» και «περί φυτών ιστορία» αναζητούνται οι πρώτες αναφορές στο Απολιθωμένο Δάσος.
Το απολιθωμένο δάσος
Το «απολιθωμένο δάσος» αποτελεί το στολίδι των γυμνών βουνών της δυτικής Λέσβου.Εκεί η φυσιογνωμία του τοπίου διαφοροποιείται και η πλούσια βλάστηση, που χαρακτηρίζει την υπόλοιπη νήσο, δίνει τη θέση της στην άγονη φύση, με τους έντονους γεωλογικούς σχηματισμούς, όπου ευδοκιμούν μόνο παραποτάμια και φρυγανικά οικοσυστήματα με κυρίαρχο είδος την αστοιβή και ορισμένες ομάδες ήρεμης βελανιδιάς. Ωστόσο, έκταση 150.000 στρεμμάτων με διάσπαρτους απολιθωμένους κορμούς, με το ριζικό τους σύστημα σε πλήρη ανάπτυξη, κλαδιά και φύλλα συνθέτουν ένα άρτιο απολιθωμένο οικοσύστημα, ένα μοναδικό μνημείο της φύσης.
Η εν λόγω τοποθεσία ανήκει στην αγροτική περιοχή που ορίζει το νοητό τρίγωνο με κορυφές την Άντισσα, το Σίγρι, την Ερεσό, ενώ σποραδικά απολιθωμένα δένδρα υπάρχουν και στην περιοχή του Γαβαθά, στα Χύδηρα, στον Μεσότοπο και πέρα από τον κόλπο της Καλλονής. Πυκνότητα δέντρων παρουσιάζουν επίσης το νησάκι του Σιγρίου, η κοιλάδα μεταξύ του βουνού Λεσβάς και θάλασσας, που ονομάζεται Χαμανδρούλα, καθώς και οι προσβάσεις του βουνού Σκούληκας, τα Λίμενα και η Σαρακίνα. Επίσης, πλησίον των ακτών, μέσα στη θάλασσα άφθονοι απολιθωμένοι κορμοί διευρύνουν το ενδιαφέρον των γεωλόγων και παλαιοντολόγων και στον ενάλιο κόσμο.
Η δασική βλάστηση αντιστοιχεί στις φάσεις της ηφαιστειακής ηρεμίας που επικρατούσε στην περιοχή, έως ότου, πριν από
περίπου 20 εκατομμύρια χρόνια, η εκρηκτική και εκχυτική φάση του ηφαιστειακού παροξυσμού παρουσίασε έντονη δράση και επέφερε την απολίθωση. Η ηφαιστειακή λάβα, η στάχτη και παρόμοια πυροκλαστικά υλικά παρασύρθηκαν από τις έντονες βροχοπτώσεις, που αποτέλεσαν μεταηφαιστειακή ενέργεια και δημιούργησαν μεγάλη λασπορροή ηφαιστειακών υλικών. Η ταχύτατη κίνηση των λασπορροών κάλυψε το πλούσιο και πυκνό τότε δάσος της δυτικής Λέσβου, απομονώνοντας από τις περιβαλλοντικές συνθήκες τους κορμούς, τα φύλλα, τους καρπούς και σε συνδυασμό με την υδροθερμική φάση, επέτρεψε την απολίθωση κάτω από ιδανικές συνθήκες. Αντικαταστάθηκαν τα μόρια της οργανικής φυτικής ουσίας από ανόργανο διοξείδιο του πυριτίου που περιείχαν τα υδροθερμικά ρευστά. Ευτύχημα αποτελεί το γεγονός ότι αυτή η διαδικασία της απολίθωσης επέτρεψε την άρτια διατήρηση των μορφολογικών γνωρισμάτων όλου του απολιθωμένου οικοσυστήματος, όπως την εσωτερική δομή του ξύλου, το φυτικό ιστό και τους ετήσιους δακτύλιους των κορμών.
Τα απολιθωμένα δένδρα προκαλούν το ενδιαφέρον των μελετητών και των επισκεπτών με τη χρωματική τους εντύπωση.
Ακόμη και σε ένα κομμάτι μιας τετραγωνικής παλάμης διακρίνονται οι αμέτρητες αποχρώσεις του μελανού, του κιτρινωπού, του μπλε, του καφέ, του ερυθρού, και η φυσική τους ανάμειξη, εικονογραφώντας τη χρωματική σύνθεση του μνημείου. Ο οπάλιος, που είναι το άμορφο διοξείδιο του πυριτίου, κυριαρχεί στους κορμούς, καθώς επίσης και άλλες παραλλαγές ημιπολύτιμων λίθων, όπως του αχάτη, του όνυχος, ή του ίασπη, ως αποτέλεσμα της πυριτικής απολίθωσης.
Εντυπωσιακή επίσης είναι και η υφή των απολιθωμάτων, αφού είναι χαρακτηριστική η στιλπνότητά τους, που αντανακλά στον ήλιο. Αυτή η υαλώδης λάμψη του απολιθώματος οφείλεται επίσης στο καθαρό διοξείδιο του πυριτίου που διαπότισε τους φυτικούς ιστούς.
Από την καλή διατήρηση των μορφολογικών στοιχείων του απολιθωμένου πια δάσους μπορούμε να εξαγάγουμε πολύτιμα συμπεράσματα για το είδος της βλάστησης, την ποιότητα του κλίματος και τη γεωλογική ιστορία της δυτικής Λέσβου κατά την περίοδο εκείνη του μακρινού παρελθόντος. Κατόπιν συστηματικής μελέτης του μνημείου, προσδιορίστηκε το είδος και το γένος της απολιθωμένης χλωρίδας.
Η δασική βλάστηση αντιπροσωπεύεται από κωνοφόρα δένδρα, όπως είναι είδη πεύκου, κυπαρισσιού, πρωτοπευκίδες, (προγονική μορφή πεύκου, που ευδοκίμησε για πρώτη φορά στη Λέσβο) και ταξοδοΐδες. Οι ταξοδοΐδες, όπως σημειώνουν οι μελετητές, «ήταν γιγαντιαία δένδρα και αποτελούν προγονικές μορφές του σύγχρονου είδους σεκόια η αειθαλής» και προσθέτουν: «το είδος αυτό είναι ο μεγαλύτερος φυτικός οργανισμός, που έχει εμφανιστεί στη Γη και φύεται στις δυτικές ακτές των Ηνωμένων Πολιτειών». Η σεκόια ευδοκίμησε στην Ευρώπη κατά την Τριτογενή γεωλογική διάπλαση και στη συνέχεια εξαφανίστηκε. Σήμερα το είδος αυτό, γνωστό ως redwood, διατηρείται στην Καλιφόρνια, στην Αριζόνα και την Ουτάχ των Ηνωμένων Πολιτειών, με ύψος που φτάνει και τα 100 μ. και έχει περιφέρεια 13 μ., αλλά είναι αδύνατη η
αναπαραγωγή του. Επίσης, εντοπίστηκαν είδη φοίνικα, αλλά ανακαλύφθηκαν και αντιπρόσωποι δάφνης, πλατάνου, δρυός, οξιάς και λεύκης.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)